रंगांत रंगलेले नीळकंठ खलप

नाटकाच्या मोठमोठ्या पडद्यांवर विविध रंगाच्या माध्यमातून जिवंत देखावे उभे करणारे कासारपाल येथील नीळकंठ कृष्णा खलप म्हणजे गोव्यातील हुन्नरी कलाकारांच्या पुष्पमालेतील एक रंगबिरंगी पुष्पच होय! गोव्यातील अनेक कलाकार जगाच्या नकाशावर झळकले. त्यांना सरकार व अन्य संस्थांकडून अनेक पुरस्कारही प्राप्त झाले. परंतु, या ‘पडद्या’आडच्या कलाकाराने प्रसिद्धीपासून चार हात लांब राहणेच पसंत केले. कोणताही पुरस्कार मिळावा म्हणून त्यांनी कधी प्रयत्न केला नाही. आपल्या गुरूंचा आशीर्वाद व उपदेशानुसार कला ही साधना एवढेच तत्त्व मानून हा कलाकार सतत कार्यरत आहे.
कलाकार जन्मावा लागतो हे जरी खरे असले तरी जन्माला आल्यानंतर त्याच्यावर गुरूंकडून होणारे संस्कारच त्याला योग्य दिशेने नेऊ शकतात. गुरूंच्या मार्गदर्शनामुळेच तो आपल्या कलेचा खर्‍या अर्थाने आविष्कार करू शकतो. डिचोली तालुक्यातील कासारपाल येथील नीळकंठ खलप यांच्या मस्तकावर बालपणापासूनच त्यांचे गुरू सोमनाथ नाईक यांनी हात ठेवला व त्या बळावरच आज ते चित्रकलेच्या क्षेत्रात बहरत आहे. या कलेची उपासना करत असतानाच ते आपल्या कुटुंबासमवेत जीवनाचा आनंद घेत आहेत.
या कलासाधनेबाबत त्यांना विचारले असता ते म्हणाले की, माझे गुरू सोमनाथ नाईक यांच्या कृपेनेच आज मी इथपर्यंत पोहोचलो आहे. ७ वी पर्यंत शालेय शिक्षण घेऊन त्यांच्याबरोबर काम करण्यासाठी मी जाऊ लागलो. त्यांच्या सावलीत माझ्यातील कलाकार फुलू लागला. गोमंतकातील महान चित्रकार म्हणून गुरूजींची ख्याती होती. गोव्यातील जवळजवळ सर्वच रंगमंचांवर त्यांनी रंगवलेले पडदे लागतात. केवळ गोव्यातच नव्हे तर तियात्राच्या माध्यमातून त्यांनी रंगवलेले पडदे हे परदेशातही पोहोचले असून अशा महान कलाकाराच्या हाताखाली दहा ते पंधरा वर्षे काम करण्याची संधी मला मिळाली. गुरूजींच्या घरात मला त्या कुटुंबातील एकसदस्य असल्यासारखी वागणूक मला मिळालेली आहे. गुरुजींच्या निधनानंतर त्यांचे पुत्र किशोर नाईक यांचेही मोठे सहकार्य लाभले. ते स्वतःही कलाकार असून पडदे रंगवण्याच्या कामात तेही मदत करत असतात. गुरूजींची शाळा रंगाविना रिकामी राहू नये यासाठी त्यांनी पुढाकार घेतला आणि आज या शाळेत भरपूर कामे असून काम करणारेच कमी पडत आहेत, असेही ते म्हणाले.
वयाच्या बारा ते तेराव्या वर्षी हातात रंग घेणारे नीळकंठ आता रंगाच्या आधारेच आपल्या कुटुंबाचे पालनपोषण करत असून त्यांनी आपल्या जुन्या घराची पुनर्बांधणीही केलेली आहे. नाटक, तियात्र आणि इतर कामांसाठी लागणारे पडदे ते रंगवत असतात. ऐतिहासिक, पौराणिक, सामाजिक अशा आशयांवरचे विविध देखावे ते पडद्यावर साकारत असतात. केवळ पडदे रंगवणेच नव्हे, तर विविध नाटकांत रंगभूषाकार म्हणून काम करणे, कॅनव्हासवर चित्रे काढणे अशा अनेक प्रकारे ते आपली कला पेश करत असतात.
आजही गुरूजींच्या शाळेत कामाचा व्याप मोठ्या प्रमाणात असतो. सतत काम करणे हीच गुरूंवरची श्रद्धा मानून सकाळी गुरूजींच्या तसबिरीला प्रणाम करून ते आपल्या कामाला सुरुवात करतात. गुरूजींच्या कृपेमुळेच आजपर्यंत ज्या ज्या ठिकाणी आपण रंग लावला त्या त्या ठिकाणी आपल्याला दाद मिळाली, अशी कृतज्ञता ते व्यक्त करतात. जीवन जगण्यासाठी पैसा जरी महत्त्वाचा असला तरी पैशांपेक्षाही मोठी गोष्ट कलेतून मिळणारा आनंद ही आहे आणि रसिकांची दाद हेच आपले सर्वांत मोठे धन असेही ते प्रांजळपणे सांगतात. किशोर नाईक यांचा रंगभूषाकार म्हणून स्वतंत्र व्यवसाय असतानाही गुरूजींचे कार्य पुढे नेण्यासाठी त्यांचे मोठे सहकार्य लाभते हेच मोठे म्हणायला हवे. आपल्या कलेच्या दुनियेत आपण आनंदी असून गुरूंचा आशीर्वाद आपल्या पाठीशी आहे हेच आपले खरे बळ असल्याने जीवनात कोणत्याच गोष्टीची भीती वाटत नाही, असेही ते सांगतात. आपल्या गुरूच्या कृपाशीर्वादाने रंगांच्या सागरात मनसोक्त पोहणार्‍या या कलाकाराला आमच्या शुभेच्छा!