सुनील गावस्करच सर्वश्रेष्ठ : सोबर्स

मुंबई, दि. ३ : जगातील सर्वश्रेष्ठ फलंदाज कोण, यावरून सध्या जरी सचिन तेंडुलकर याचा विलक्षण बोलबाला होत असला तरी वेस्ट इंडिजचे महान अष्टपैलू सर गारफिल्ड उर्फ गॅरी सोबर्स यांच्या मते सुनील गावस्कर हाच विश्वातील सर्वोत्तम फलंदाज होय. १९७० च्या दशकात सनीने (सुनीलचे लाडके टोपणनाव) ज्या धैर्याने सलामीला येऊन मायेकल होल्डिंग, अँडी रॉबर्टस्, कॉलिन क्राफ्ट आणि जोएल गार्नर या अक्षरशः आग ओकणाऱ्या चौकडीचा सामना केला त्यास तोड नाही. त्यामुळे मी पाहिलेला सर्वोत्तम फलंदाज कोण, असा प्रश्न मला विचाराल तर झोपेतही माझे हेच उत्तर असेल की, सनी द ग्रेट! १९७१ साली सनीने वेस्ट इंडिजविरुद्ध आपल्या आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटचा श्रीगणेशा केला आणि पहिल्याच मालिकेत त्याने आमच्या भात्यातील हवा काढून घेताना १५४.८० अशा डोळे दीपवणाऱ्या सरासरीने तब्बल ७७४ धावांची बरसात केली. १९७१ साली अजित वाडेकर याच्या नेतृत्वाखालील भारतीय संघाने विंडिजला त्यांच्या भूमीत जाऊन खडे चारले होते. त्या ऐतिहासिक विजयाच्या सुखद स्मृती आजही जुन्याजाणत्या क्रिकेटप्रेमींच्या काळजात रुंजी घालत आहेत. तेव्हा रेडिओवरून धावते समालोचन ऐकण्यातही आगळा थरार होता. रात्री आठच्या सुमारास समालोचन सुरू व्हायचे आणि रात्री बारापर्यंत ते ऐकवले जायचे. पुढचा भाग दुसऱ्या दिवशी सकाळी ऐकायला मिळायचा. तोसुद्धा क्रिकेटप्रेमी कान देऊन ऐकायचे. ते दिवसच असे मंतरलेले होते. त्या ऐतिहासिक घटनेला चाळीस वर्षे पूर्ण झाल्याबद्दल मुंबईत खास कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आले होते. या कार्यक्रमात वाडेकर व त्या चमूतील खेळाडूंना गौरवण्यात आले. याप्रसंगी सोबर्स यांना प्रमुख पाहुणे या नात्याने आवर्जून पाचारण करण्यात आले होते. हा कार्यक्रम पार पडल्यावर ७३ वर्षीय सोबर्स यांनी प्रसारमाध्यमांशी सुसंवाद साधताना आपली मते गप्पांच्या ओघात मांडली. ते म्हणाले, सर व्हिव रिचर्डस्, ब्रायन लारा किंवा सचिन तेंडुलकर यांच्यापैकी कोणलाही कमी लेखण्याचा माझा अजिबात उद्देश नाही. आपापल्या जागी ही मंडळी श्रेष्ठ आहेत. पोरसवद्या सनीने जेव्हा विंडिजमध्ये पाय ठेवला तेव्हा मलासुद्धा जाणवले नाही या कोवळ्या मुलात एवढी गुणवत्ता ठासून भरलेली असेल आणि त्याला प्रतिभेचे अलौकिक वरदान लाभले असेल. तथापि, जेव्हा त्याची बॅट बोलू लागली तेव्हा मी थरारून गेलो. समीक्षक किंवा क्रिकेटपटूंना विविध खेळाडूंची परस्परांशी तुलना करण्याचा मोह आवरत नाही. मला अशी तुलना आवडत नाही. ज्या जमान्यात सर डॉन ब्रॅडमन आणि डेनिस क्रॉंप्टन खेळले तो काळ तर आणखी वेगळा होता. जरा कल्पना करा त्या काळी बाऊन्सर्स म्हणजेच उसळत्या चेंडूंच्या संख्येवर मर्यादा नव्हती. षटकातील सर्व चेंडू उसळते किंवा शरीरभेदी असले तरी त्याला मान्यता लाभली होती. फलंदाजाभोवती कितीही खेळाडूंचे कडे केले तरी चालू शकत होते. त्यावरही निर्बंध नव्हते. नोबॉलचे नियमही आजच्यासारखे कडक नव्हते. दिवसभरात ७२ षटकांचा खेळ व्हायचा. हेल्मेट, आर्म गार्ड यासारख्या सुविधांचा पत्ताच नव्हता. खेळपट्ट्या झाकून ठेवण्याची बातच नव्हती. मग मला सांगा अशा परिस्थितीत सनी गावस्करपेक्षा महान फलंदाज कोणी असू शकेल काय? सध्याच्या खेळाडूंबाबत म्हणाल तर मला दिल्लीचा "डॅशिंग' सलामीवर वीरेंद्र सेहवागची हातोडामय फलंदाजी भयंकर आवडते. या दणकेबाज सलामीवीराचे राजेशाही फटके पाहून मला माझ्या फलंदाजीची राहून राहून आठवण येते. त्याच्या नजाकतदार फलंदाजीने साऱ्या जगाला मोहित केले आहे. अशीच दणकेबाज फलंदाजी कधी काळी कृष्णाम्माचारी श्रीकांत करत असे.
सध्याच्या २०-२० क्रिकेटबद्दल ते म्हणाले, मनोरंजन म्हणून हा आगळा प्रकार ठीक आहे. मात्र त्यामुळे कसोटी क्रिकेटचा गळा घोटला जाणार नाही याची दक्षता घेतली पाहिजे. कारण "कसोटी' हेच क्रिकेटचे खरे सौंदर्य आहे आणि आत्माही!
--------------------------------------------------------------------
महान अष्टपैलू 'सर' गारफिल्ड सोबर्स
खुद्द सोबर्स यांची महती काय आणि कशी वर्णावी? त्यांनी ९३ कसोटी सामन्यांत ८०३२ धावा कुटताना तब्बल २६ शतके ठोकली. त्यांची सरासरी ५८ अशी देखणी आहे. जोडीला त्यांनी २३५ गड्यांना तंबूचा रस्ता दाखवला. शिवाय त्यांनी अशा क्षणी आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटला अलविदा केले की, जेव्हा ते सर्वोच्च स्थानावर होते; जसे पट्टीच्या गवयाला गाणे कधी संपवावे याचे नेमके भान असते. जेव्हा त्यांनी आपल्या निवृत्तीची घोषणा केली तेव्हा त्यांचे जगभरातील हजारो चाहते ढसाढसा रडले. ठरवलेच असते तर सोबर्स यांनी ब्रॅडमन यांचा विक्रम मोडून आणखीही शतके ठोकली असती. म्हणूनच जगातील सर्वोत्तम अष्टपैलू हा किताब त्यांना सन्मानपूर्वक देण्यात आला आणि "सर' ही मानाची पदवीदेखील!