भूमिपुत्रांच्या संतापाचा उद्रेक!

‘उटा’च्या आंदोलनाला हिंसक वळण
- आंदोलनाला स्थानिक विरुद्ध अनुसूचित जाती असे वळण.
- आमदार रमेश तवडकरांना जमावाकडून मारहाण; पत्नीलाही धक्काबुक्की.
- पोलिस अधीक्षक टोनी फर्नांडिस, उपविभागीय अधिकारी जॉन्सन फर्नांडिस, मामलेदार सुदिन नातू, उपअधीक्षक महेश गावकर जखमी.
- प्रकाश वेळीप यांची आदर्श सोसायटी खाक; ‘आंचल’च्या इमारतीलाही आग.
- प्रकाश वेळीप व रमेश तवडकर यांच्या खाजगी गाड्या जाळल्या.
- ‘आंचल’च्या दोन पिकअप व तिथे उभ्या करून ठेवलेल्या ८ दुचाक्या खाक.
- ‘आयआरबी’च्या २ गाड्या, अधीक्षकांची जीप, उपजिल्हाधिकार्‍याची जीप, १ कदंब बस, पाच पोलिस व्हॅन खाक.
- वनविभागाचे चेकपोस्ट, टेलिफोन बॉक्स जाळले.
- गोव्याच्या इतिहासातील सर्वांत विध्वंसक आंदोलन.

कुंकळ्ळी, दि. २५ (प्रतिनिधी): आपल्या प्रदीर्घ काळापासून प्रलंबित असलेल्या मागण्यांची दखल घेण्यास सरकार तयार नसल्याने अखेर भूमिपुत्रांच्या सहनशीलतेचा उद्रेक झाला व अखेर आज दि. २५ रोजी ‘युनायटेड ट्रायबल अलायन्स असोसिएशन’ अर्थात ‘उटा’ या भूमिपुत्रांच्या संघटनेने तीव्र आंदोलनाला प्रारंभ केला. आपल्या मागण्या मान्य करून घेण्यासाठी ‘उटा’च्या सदस्यांनी आज बाळ्ळी चार रस्ता येथे राष्ट्रीय महामार्ग क्र. १७ रोखून धरला. दरम्यान, नंतर या आंदोलनाला स्थानिक विरुद्ध ‘उटा’ असे स्वरूप प्राप्त झाल्याने भयंकर जाळपोळ व दगडफेकीच्या घटना घडल्या. जमावाला पांगवण्यासाठी पोलिसांना लाठीमारही करावा लागला. यात अनेक जण जखमी झाले असून कोट्यवधी रुपयांच्या मालमत्तेची हानी झाली आहे.
आज सकाळी ९ वाजल्यापासून ‘उटा’चे निमंत्रक तथा माजी मंत्री प्रकाश शंकर वेेळीप, आमदार रमेश तवडकर, आमदार वासुदेव मेंग गावकर, गोविंद गावडे, प्रकाश अर्जुन वेळीप आदींच्या नेतृत्वाखाली हजारो भूमिपुत्र रस्त्यावर उतरले व त्यांनी महामार्ग रोखून धरला. यावेळी बाळ्ळी येथील रेल्वे रूळही उखडण्यात आले. ‘रास्ता रोको’ची माहिती मिळताच अधीक्षक टोनी फर्नांडिस, केपे मामलेदार सुदिन नातू, उपविभागीय अधिकारी आग्नेल फर्नांडिस यांनी घटनास्थळी धाव घेऊन आंदोलनकर्त्यांची समजूत काढण्याचा व्यर्थ प्रयत्न केला. आंदोलन मागे घेण्याची त्यांची सूचना ‘उटा’ने धुडकावून लावली व मागण्या मान्य झाल्याचे लेखी पत्र मिळाल्याशिवाय महामार्ग खुला करणार नाही अशी आक्रमक भूमिका घेतली.
शेवटी दुपारी १२.३०च्या दरम्यान मुख्य सचिव संजय श्रीवास्तव, जिल्हाधिकारी जी. पी. नाईक, अधीक्षक टोनी फर्नांडिस, प्रकाश वेळीप, गोविंद गावडे यांची संयुक्त बैठक कुंकळ्ळी पोलिस स्थानकात झाली. यावेळी झालेल्या चर्चेतून ‘उटा’च्या बहुतेक मागण्या मान्य झाल्या व अनुसूचित जमातीसाठी आरक्षणाचा प्रश्‍न केंद्रात सोडवावा असेही ठरले. त्या आशयाचे निवेदन प्रकाश वेळीप, रमेश तवडकर व गोविंद गावडे यांनी आंदोलकांसमोर केले. बैठकीची दुसरी फेरी मडगावला घेतली जाईल; तोपर्यंत आंदोलनकर्त्यांनी शांततेच्या मार्गाने रास्ता रोको आंदोलन सुरूच ठेवावे, असे आवाहन यावेळी गोविंद गावडे यांनी केले. यावेळी अधीक्षक टोनी फर्नांडिस यांनी महामार्ग मोकळा करण्याची केलेली विनंती आंदोलनकर्त्यांनी फेटाळून लावली व त्यामुळे अधीक्षकांनी त्यांच्यावर लाठीचार्ज करण्याचा आदेश दिला.
आंदोलनाला हिंसक वळण
अधीक्षकांनी लाठीचार्जचा आदेश दिल्यानंतर शांतपणे सुरू असलेले आंदोलन अचानक चिघळले. आंदोलनकर्त्यांनी पोलिसांवर तुफान दगडफेक केली. यात अधीक्षकांसह, मामलेदार, उपजिल्हाधिकार्‍यांसह अनेक पोलिस जखमी झाले. पत्रकारांनाही धक्काबुक्की झाली. दगडफेकीत पत्रकार गोविंद कामत गाड जखमी झाले. आंदोलनकर्ते बेफाम झाल्याने त्यांनी अनेक गाड्यांची मोडतोड केली व दोन पोलिस व्हॅनना रस्त्यातच आग लावली. तेथेच स्थानिक विरुद्ध आंदोलनकर्ते असा संघर्ष भडकला.
‘उटा’च्या आक्रमक पवित्र्याने संतापलेल्या स्थानिकांनी या सर्व प्रकाराला प्रकाश वेळीप यांनाच जबाबदार धरून त्यांच्या आदर्श सहकार सोसायटीला आग लावून ती खाक केली. तसेच त्यांच्या ‘आंचल’ या काजू बी कारखान्यालाही जमावाने आग लावली. या आगीत लाखो रुपयांच्या काजू बियांचा कोळसा झाला. तसेच, इथे उभ्या करून ठेवलेल्या अनेक चारचाकी, दुचाकी व पिकअपही जळून खाक झाल्या. दरम्यान, ‘आंचल’ इमारतीला लावलेल्या आगीमुळे आत अडकलेल्या चार जणांचा अग्निशामक दलाच्या जवानांनी प्राण वाचवला. या सर्व प्रकरणात झालेली नुकसानी कोट्यवधींच्या घरात जात असल्याची माहिती मिळाली आहे.
बाळ्ळी येथे झालेले हे आंदोलन गोव्याच्या इतिहासातील सर्वांत विध्वंसक आंदोलन असल्याचे सांगितले जात आहे.