जेम्सची कलुषित वृत्ती

ज्या शब्दातून जेम्सचा कलुषित दृष्टिकोन लक्षात येतो ते शब्द आहेत One 'Hindustan' is conceived as a 'religion...'
नंतर त्याचे आवडते गृहीत म्हणजे शिवाजी महाराजांना स्वतःचे राज्य उभे करायचे होते. परंमानंदांना राज्याभिषेकाचे वेळी शिवचरित्र लिहिण्याची अनुमती दिली एवढ्या एका वाक्याने तो सुतावरून स्वर्गाला जातो- 'In making Parmananda's account, one anthorised by the kings for his own coronation, can we begin to contemplate whether Shivaji's personal ambition was to build a kindom, not liberate a bation (पृ ९८) भारत हितविरोधी शक्तींना फूस लावण्यासाठी आणि ज्यांना सदैव गोंधळात पडलेले पाहतो अशा psuedo secularist लोकांच्या मनात जास्त गोंधळ करण्यासाठी लेनने खुशाल Contemplate करावे. मात्र त्याला सबळ पुरावा मिळण्याची शक्यता नाहीच.
त्याचे नंतरचे विधानही असेच पूर्वग्रह दूषित गृहितांवर आधारलेले आहे.- Let us assume that Shivaji did attempt revive specifically Hindu practices by patrohising a sanskrit peet, giving his ministers Sankrit titles. But how dose his reign appear if we assume that the dominance of Islmamicate culture was largely unaffected by his thirty five years on campaign? (पृ ९५) एकाच परिच्छेदात त्याची दोन गृहीतके तो देतो. ती वास्तवाला धरून नाहीत. अशा लेखकाला कोणत्याच प्रकारे चांगले दिसण्याची शक्यता नसते.
लेनने उपसंहारात हिंदू मुस्लिम संबंधावर लिहिताना चक्क तारे तोडले आहेत. त्याचे विश्लेषण करायचे तर वेगळी पुस्तिकाच काढावी लागेल. त्याला त्याचे स्वतःचे स्पष्ट विचार नाहीत. त्याचे एक उदाहरण एका अवतरणाने देता येते.- "Moreover, whereas muslims may experiance great internal diversity within their religious community, their ideal has always been to create a singal brother hood' (h= 104)
मुस्लिमच काय पण वैदिक काळापासून हिंदूमध्ये त्याची जाणीव आहे. "कृष्णतो विश्वं आर्यम्' एकं सत् विप्रा बहुधा वदन्ति' "सर्वे अत्रत सुखिना सन्तु' पासून तो आधुनिक कवितेचे जनक म्हणता येईल त्या केशवसुतांच्या नव्या मनुतील नव्या दमाच्या शिपायाला जिकडे तिकडे भांवडे दिसतात. "हे विश्वची माझे घर' अशी प्रचिती येते. हे करत असताना विविधता, विचार स्वातंत्र्य आणि इतर धर्मांचे सहअस्तित्व स्वीकारण्याची मानसिकता हिंदूमध्ये आहे.

लेनच्या पुस्तकाच्या निमित्ताने
लेनचे पुस्तक महाराष्ट्रात वादळ उठवणारे ठरले. त्यातून एक दृष्टीकोन पुढे आला. लेनसारखे लेखक हुशार असतात. त्यांनी हाती घेतलेल्या विषयांचा ते पाठपुरावा करतात. त्या विषयात चांगले प्रावीण्य मिळवितात. ते भारतातील ज्या प्रदेशाची अभ्यासासाठी निवड करतात त्या प्रदेशाची त्यांना फारच चांगली माहिती असते. त्यांनी लिहलेले संशोधनपर लेख, पुस्तके यातून त्यांच्या अभ्यासाच्या खोलीची जाणीव येते. ही पुस्तके आणि इतर लिखाण करताना त्यांची दृष्टी भारतीय समाजात दुफळी माजविणे, इथल्या धार्मिक, सांस्कृतिक मानदंडाची अहवेलना करणे, सर्वसामान्य वाचकांच्या मनात संभ्रम निर्माण करणे याकडे लागलेली असते. त्यांना विद्यापीठांकडून अथवा असे अभ्यास प्रकल्प पुरस्कृत करण्याचा संस्थांकडून भरघोस आर्थिक मदत मिळते. त्यामागे अमेरिकेचे दूरगामी धोरण आहे. त्यांनी भारतीयांनी कधीच वरचढ होऊ नये यासाठी प्रयत्न करायचे आहेत. त्याचाच भाग म्हणून लेनसारखे तथाकथित संशोधक अशी बुध्दिभेद करू शकणारी पुस्तके लिहितात. अशाच दुसऱ्या एका पुस्तकातील मजकुराचे उदाहरण देतो.
गेल्या वर्षी म्हणजे २००९ मध्ये विन्डी डेनियर या लेखिकेचे The Hindu An Alternative History या शीर्षकाचे पुस्तक आले. स्वतः वैदिक वाङ्मय आणि प्राचीन भारताच्या इतिहासाची तज्ज्ञ असलेल्या विंडी बाईंनी प्राचीन काळापासून तो अर्वाचीन काळापर्यंतचा भारताचा पर्यायी इतिहास सुमारे सातशे पृष्ठांत लिहला. त्याला सुमारे १०० पृष्ठांची पुस्तकांची यादी विषय सूची इ. जोडली आहे. या आठशे पानी भारूडात इतक्या ठळक चुका आहेत की त्या पुढे हसावे की रडावे हेच कळत नाही. मराठ्यांच्या इतिहासाबाबत तिने खालील विधान केले आहे.
In 1688 Aurangjeb Captured Shivaji's successor, Sambhaji, and had him tortured and dismembered lmb by limb. Sambhaji's brother Rajaram took over until his death, wen his senior widow, Tarubai, assumed in the name of her son, Sambhaji II. In 1714, Shivaji's grandson Shahu appointed as his Chief minister a Brahmin who was such a poor horseman that he reuired a manon each side to hold him in the saddle. the Maharashtrian resistance did not last long after that.' ( The Hindus : An Alternative History P.545)
वरील विधान किती हास्यास्पद आहे हे ज्याला मराठ्यांच्या इतिहासाची थोडी जरी माहिती असेल त्याला लक्षात येईल.