भारतात अजूनही "आई' दुर्लक्षितच

अहवालातील निष्कर्ष
नवी दिल्ली, दि. ९ - "आईसारखे दैवत साऱ्या जगतामध्ये नाही' असे गोडवे गात एकीकडे आज संपूर्ण जगासह भारतातही "मातृदिन' साजरा होत असतानाच आईची काळजी घेण्याबाबत भारत अतिशय मागासलेला देश असल्याची बाब समोर आली आहे.
"सेव्ह द चिल्ड्रेन' या बालहक्काच्या क्षेत्रात कार्य करणाऱ्या संघटनेने एक सर्वेक्षण केले. त्यात ही बाब समोर आली. "बेस्ट प्लेस टू बी अ मदर' असा या सर्वेक्षणाचा विषय होता. आईला मिळणाऱ्या सुविधा, म्हातारपणी तिची घेतली जाणारी काळजी या सर्व बाबतीत हे सर्वेक्षण घेण्यात आले. त्यात भारताचा शेवटचा नंबर असल्याचे लक्षात आले आहे.
विशेष म्हणजे, वेगवेगळ्या संघर्षात अडकलेले केनिया आणि कोंगो यासारखे आफ्रिकन देश या बाबतीत भारतापेक्षा पुढे आहेत. आईची सर्वाधिक काळजी घेणारा देश म्हणून क्युबाने पहिला क्रमांक पटकाविला आहे. त्यापाठोपाठ इस्रायल, अर्जेन्टिना, बार्बाडोस, दक्षिण कोरिया, सायप्रस, उरूग्वे, कझाकिस्तान, बाहमास आणि मंगोलिया या देशांचा क्रमांक लागतो.
१६६ देशांमध्ये हे सर्वेक्षण करण्यात आले. त्यातून ७७ देशांची यादी तयार करण्यात आली जिथे आईची व्यवस्थित काळजी घेतली जाते. त्यात भारताचा ७३ वा क्रमांक लागतो. आपल्या शेजारी देशांपैकी चीन १८ व्या, श्रीलंका ४० व्या तर पाकिस्तान भारताच्याही मागे ७५ व्या क्रमांकावर आहे. देशात असणारी आरोग्य कर्मचाऱ्यांची चणचण, विशेषत: ग्रामीण भागांत आरोग्य सेवा उपलब्ध नसणे, हे यामागील सर्वात मोठे कारण असल्याचे या अहवालात नमूद करण्यात आले आहे. भारतात अधिस्वीकृतीधारक सामाजिक आरोग्य कर्मचाऱ्यांची कमतरता मोठ्या प्रमाणावर आहे. येथे ७४ हजार आरोग्य कर्मचाऱ्यांची टंचाई आहे. किमान एक हजार लोकसंख्येमागे १ आरोग्य कर्मचारी असे प्रमाण अपेक्षित आहे. पण, भारतात त्याचा अभाव आहे.
त्यातही कोणत्याही महिलेचे आरोग्य हे तिची शैक्षणिक आणि सामाजिक, आर्थिक स्थिती याच्याशी संबंधित असते. आजही असंख्य महिलांना मग त्या विवाहित असो किंवा अविवाहित असो त्यांना प्राथमिक आरोग्य सेवांपासून वंचित राहावे लागते.