ब्रिटनमध्ये सरकार स्थापण्याची 'कसरत' सुरू

हुजूर पक्षाचा पुढाकार
लंडन, दि. ८ : ब्रिटनमधील जनतेने त्रिशंकू जनादेश दिल्यामुळे कोणत्याही एका पक्षाला सरकार स्थापन करण्यासाठी बहुमत प्राप्त करता आलेले नाही. त्यामुळे भारताप्रमाणेच जोडतोडीचे तंत्र वापरून सरकार स्थापन करण्याची कसरत तेथेही सुरू झाली आहे. सर्वाधिक जागा पटकाविणाऱ्या हुजूर (कॉंझर्व्हेटिव्ह पार्टी) पक्षाने सरकार स्थापन करण्यासाठी लिबरल डेमोक्रॅट पक्षाशी बोलणी सुरू केली आहे.
सरकार स्थापन करण्याच्या दृष्टीने हुजूर पक्षाचे नेते डेव्हिड कॅमेरॉन यांनी शुक्रवारी रात्री किंगमेकरच्या रूपात समोर येत असलेल्या लिबरल डेमॉक्रॅटिक पक्षाचे नेते निक क्लेग यांच्यासोबत बोलणी सुरू केली. यावेळी डेव्हिड यांनी, सरकार स्थापन करण्यासाठी सहकार्य केल्यास कॅबिनेटमध्ये समावेशचा प्रस्ताव क्लेग यांच्यासमोर ठेवला. तसेच निवडणूक प्रक्रियेत सुधारणा करण्याचा आढावा घेण्यासाठी सर्व राजकीय पक्षांचा समावेश असलेली एक समिती स्थापन करण्याचा प्रस्तावही त्यांनी क्लेग यांच्यासमोर ठेवला आहे.
दरम्यान, २९ टक्के मतांसह २५८ जागांवर विजय मिळवून सध्या दुसऱ्या स्थानावर असलेल्या सत्तारूढ मजूर (लेबर पार्टी) पक्षाचे नेता व पंतप्रधान गॉर्डन ब्राऊन यांनी आपल्या पदाचा राजीनामा देण्यास नकार दिला आहे. १९८३ नंतर प्रथमच लेबर पक्षाला जबर धक्का सहन करावा लागला आहे. मीच पंतप्रधानपदी राहावे, असा अधिकार मला संविधानाने दिला आहे, असा दावाही ब्राऊन यांनी केला आहे. याशिवाय त्यांनीही लिबरल डेमोक्रॅट्सला आपल्याकडे खेचण्याचे काम सुरू केले आहे. त्यांनीही कॅमेरॉनप्रमाणेच क्लेग यांना कॅबिनेटमध्ये सहभागी करून घेण्याची लालूच दाखविली आहे आणि निवडणूक प्रक्रियेच्या सुधारणेसाठी जनमत चाचणी घेण्याचे आश्वासन दिले आहे. स्थायी सरकार स्थापन करण्यासाठी आपण लिबरल पक्षासोबत चर्चा करण्यासाठी तयार असल्याचेही ब्राऊन यांनी जाहीर केले आहे.
सर्वाधिक जागा हुजूर पक्षाला मिळाल्या असल्यामुळे आधी आपण त्यांच्याशी चर्चा करू, असे लिबरलचे नेते निक क्लेग यांनी म्हटले आहे. जास्त मते आणि जास्त जागा मिळविणाऱ्या पक्षालाच सरकार स्थापन करण्याची संधी द्यायला हवी, असे मत क्लेग आधीपासूनच व्यक्त करीत आलेले आहेत.
ब्रिटनच्या इतिहासात १९७४ नंतर पुन्हा एकदा त्रिशंकूसरकारची स्थिती निर्माण झाली आहे.