"पलतडचो मनीस'ला आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार

टोरांटो येथे कोकणी चित्रपटाचा गौरव

पणजी, दि. २० (प्रतिनिधी) "एका सागरकिनारी' या मराठी टेलिफिल्मद्वारा २००५ साली राज्याला राष्ट्रीय बहुमान प्राप्त करून देणारे गोव्याचे कलाकार लक्ष्मीकांत शेटगावकर यांनी उंच भरारी घेत आता आंतरराष्ट्रीय स्तरावर कोकणीचे नाव फडकावले आहे. टोरांटो येथे चित्रपट महोत्सवात आपला दबदबा निर्माण करणाऱ्या या चित्रपटाने "छोटी परंतु कायम राहणारी द्विधा' या विषयावर केलेल्या संवेदनशील संशोधनासाठी "पलतडचो मनीस' या ९६ मिनिटांच्या लघुचित्रपटाला समीक्षकांचा "डिस्कव्हरी' पुरस्कार मिळाला आहे. या महोत्सवात जगभरातून ३३० चित्रपटांच्या प्रवेशिका आल्या होत्या, त्यात सहा भारतीय चित्रपटांचाही समावेश होता. श्री. शेटगावकर यांनी ही बाजी मारल्याबद्दल मुख्यमंत्री दिगंबर कामत व विरोधी पक्षनेते मनोहर पर्रीकर यांनी या चित्रपटचमूचे अभिनंदन केले आहे.
श्रद्धा, पर्यावरण आणि सामाजिक समजगैरसमज यांच्या कात्रीत सापडलेल्या सामान्य माणसाचे चित्रण शेटगावकर निर्मित "पलतडचो मनीस' या चित्रपटात करण्यात आले आहे. गोव्यातील सुप्रसिद्ध साहित्यिक महाबळेश्र्वर सैल यांच्या कथेला कलात्मक रूप देऊन तयार करण्यात आलेला "पलतडचो मनीस' हा कोकणी भाषेतील पहिला असा चित्रपट बनला आहे, ज्याला प्रतिष्ठेचा समजला जाणारा आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार प्राप्त झाला आहे. या चित्रपटाची निवड केलेल्या परीक्षकांनी चित्रपटाची प्रशंसा करताना म्हटले आहे की, भारताच्या मोठमोठ्या शहरांमध्ये अत्यंत संवेदनशील वस्तूंना बाजूला सारत, हा चित्रपट छोटी परंतु कायम राहणाऱ्या द्विधेच्या शोधात आहे, ज्यात ग्रामीण भागातील गतिशीलतेच्या सूक्ष्म दृष्टिकोनासह पर्यावरणाबाबतची संवेदनशीलता सादर करण्यात आली आहे.
"पतलडचो मनीस' हा एक विधुर वनाधिकारी विनायक याची कहाणी आहे, ज्याचे मानसिकदृष्ट्या आजारी असलेल्या महिलेसोबत घनिष्ठ संबंध प्रस्थापित होतात. त्या महिलेस आपले जीवन नव्याने जगण्याची संधी प्राप्त करून देण्याच्या संघर्षात समाज त्या अधिकाऱ्याच्या विरोधात उभा ठाकतो. निर्णायक मंडळाने सांगितल्याप्रमाणे, त्या भागाविषयीचा आदर बाळगून असलेले दिग्दर्शक शेटगावकर आपली कथा अतिशय साधेपणाने परंतु तितक्याच तन्मयतेने सादर करण्यात यशस्वी ठरले आहेत. त्यांनी गावातील परंपरा आणि मान्यतांचे अवडंबर माजवणाऱ्या समाजातील तथाकथित हितचिंतकांवर ताशेरे ओढले आहेत, अशी टिप्पणी परीक्षकांनी केली आहे.
या पुरस्काराबद्दल आपला आनंद व्यक्त करताना श्री. शेटगावकर म्हणाले, "टोरंटो चित्रपट महोत्सवात पुरस्कार प्राप्त करणे हा कोकणी चित्रपटसृष्टीचा सर्वांत मोठा विजय आहे. चार वर्षांपूर्वी या चित्रपटाची पटकथा तयार केली होती, परंतु हा चित्रपट रुपेरी पडद्यावर आणण्यासाठी बराच संघर्ष करावा लागला. गोव्यात चित्रपटनिर्मिती करणे अतिशय कठीण आहे, कारण भारताच्या अन्य भागांप्रमाणे गोमंतकीय जनता ही चित्रपट व चित्रपटगृहांबाबत फारशी जागरूक नाहीत.'
राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळातर्फे निर्मित या चित्रपटाचे चित्रीकरण गोवा-कर्नाटक या सीमेलगत करण्यात आले आहे. टोरंटो आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात शोध गट हा जगभरातील नव्या चित्रपट निर्मात्यांसाठी राखीव ठेवण्यात आला असून, इथे नव्या दमाच्या व आव्हानात्मक कलाकृती सादर करणाऱ्यांचे कौतुक केले जाते.
शेटगावकर यांचा परिचय
चित्रपट निर्माता लक्ष्मीकांत शेटगावकर यांचा जन्म गोव्यातील मोरजी या निगर्सरम्य छोट्याशा गावी झाला. शालेय शिक्षणानंतर कला अकादमीच्या नाट्य विद्यालयात नाट्यशास्त्राचे अध्ययन केल्यानंतर पुढील शिक्षणासाठी नवी दिल्ली येथील राष्ट्रीय नाट्य विद्यालयात त्यांनी प्रवेश घेतला. त्यानंतर त्यांनी अनेक नाटके, माहितीपटाचे दिग्दर्शन केले. यात "एका सागर किनारी' या लघुपटाचाही समावेश आहे.
पुरस्कारप्राप्त पलतडचो मनीस या लघुचित्रपटात चित्तरंजन गिरी, वीणा जोमकर, प्रशांती तळपणकर, वासंती जोसलकर व दीपक आमोणकर यांच्या मुख्य भूमिका आहेत. चित्रपटातील संवाद आणि चित्रीकरणाची बाजू लक्ष्मिकांत शेटगावकर यांनी सांभाळली असून संपादन संकल्प मेशराम, ध्वनिमुद्रण रामचंद्र हेगडे तर, संगीताची बाजू देबाशीष भट्टाचार्य यांनी उत्तमरीत्या पेलली आहे.