पाकिस्तानात पुन्हा लष्करी बंड शक्य

इस्लामाबाद, दि. ९ : देश सांभाळता येत नसेल तर सत्ता सोडा, असा इशारा पाकिस्तान लष्कराचे प्रमुख अशफाक परवेझ कयानी यांनी राष्ट्राध्यक्ष आसिफ अली झरदारी यांना दिला आहे. पाकिस्तानमधील सध्याच्या घडामोडींकडे बघता तेथे पुन्हा एकदा लष्कर बंड करून उठण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे.
पाकिस्तानमधील प्रसिध्दीमाध्यमांत आज या संदर्भात अनेक बातम्या आल्या आहेत. यात असे म्हटले आहे की, देशातील व विशेषकरून वायव्य सरहद्द प्रांतातील हाताबाहेर जाणारी स्थिती तुम्हाला नियंत्रणात आणता येत नसेल तर आम्हाला नाईलाजाने आपल्या सरकारला खाली खेचावे लागेल, असे संकेतही कयानी यांनी पाकिस्तान सरकारला दिले आहेत. वायव्य सहरहद्द प्रांतात झरदारी सरकारने तालिबानी दहशतवाद्यांशी शांतता समझोत्याच्या माध्यमातून तडजोड करीत तेथे शरियत कायदा लागू करण्यास मान्यता दिली आहे. या भागातील स्वात खोऱ्यात तालिबान्यांचे वर्चस्व आहे, हे येथे लक्षात घेण्यासारखे आहे.
पाकिस्तानमध्ये दहशतवाद्यांचे वर्चस्व वाढत आहे. तालिबानशी तडजोड करून स्वात खोऱ्यात शरियत लागू करण्यास झरदारी यांनी दहशतवाद्यांसमोर मान झुकवीत परवानगी दिली आहे. श्रीलंकेच्या खेळाडूंवर लाहोर येथे हल्ला झाल्यानंतर तर लष्करप्रमुख कयानी यांनी राष्ट्राध्यक्ष झरदारी व पंतप्रधान गिलानी यांना सर्व काही ठीकठाक करण्यासाठी १६ मार्चपर्यंतची मुदत दिली आहे. या मुदतीत जर देशातील हाताबाहेर जाणारी स्थिती या दोघांना नियंत्रणात आणता आली नाही तर सरकार उलथवून टाकावे लागेल, असे संकेत लष्करप्रमुख कयानी यांनी या दोघांना दिल्याचे वृत्त प्रसिध्दी माध्यमांनी दिले आहे.
अमेरिकन प्रशासनाने लष्करप्रमुख कयानी यांना बोलावून घेत त्यांच्याशी पाकिस्तानमधील सध्याच्या हाताबाहेर जात असलेल्या परिस्थितीवर चर्चा केली. त्यानंतर ६ मार्चला लष्करप्रमुख कयानी यांनी लष्कराच्या सर्व कमांडर्सशी चर्चा केली आणि पाकिस्तान सरकारला १६ मार्चपर्यंतची मुदत दिली. या सर्व घडामोडींकडे बघता राष्ट्राध्यक्ष झरदारी व पंतप्रधान गिलानी यांच्यावरचा देशातील स्थिती बदलण्यासाठीचा दबाव वाढला आहे, असे दिसून येते. अमेरिकन प्रशासन झरदारी यांच्या कार्यपध्दतीवर फार नाराज असल्याचे सांगण्यात आले आहे. पाकिस्तानच्या सर्वोच्च न्यायालयाने माजी पंतप्रधान नवाज शरीफ व त्यांच्या भावाला निवडणूक लढण्यास मज्जाव केल्यानंतर राष्ट्राध्यक्ष झरदारी व शरीफ यांच्यातील वैर वाढीला लागले आहे व झरदारी यांनी शरीफ बंधूंना दिलेल्या आश्वासनांना हरताळ फासत त्यांच्याविरोधात आता आकस ठेवून काम करीत आहे, असे अमेरिकन प्रशासनाला वाटत आहे.
लष्कर प्रमुख कयानी यांनी झरदारी व गिलानी यांना १६ मार्चची जी अंतिम मुदत दिली आहे त्यालाही एक कारण आहे. ते यासाठी की त्यादिवशी सरकारच्या विरोधात विरोधकांनी राजधानीवर लॉंगमार्च नेण्याची योजना आखली आहे. भरीसभर अलिकडेच पाकिस्तानच्या दौऱ्यावर आलेल्या श्रीलंका क्रिकेट खेळाडूंच्या बसवर हल्लेखोरांनी लाहोर येथे जो हल्ला केला त्यामुळे तर पाकिस्तानमधील स्थिती किती गंभीर बनलेली आहे, हे लक्षात घेतले पाहिजे. अमेरिकन प्रशासन पाकिस्तानचे लष्करप्रमुख कयानी यांच्यावर सतत दबाव टाकीत आहेत की झरदारी व गिलानी यांच्या आवाक्याबाहेर परिस्थिती जात असल्याने आपण स्वत: यात लक्ष घालावे. हल्लेखोरांपैकी अद्याप एकालाही पकडण्यात आलेले नाही, हेही येथे विशेष. पाकिस्तानमधील लोकशाही पध्दतीने निवडून आलेले सरकार अस्थिर करण्यासाठी पाकिस्तानी लष्करातीलच एक गट सक्रिय झालेला आहे, असे बोलले जात आहे.
लष्कर प्रमुख कियानी काही दिवसांपूर्वी अमेरिकेच्या दौऱ्यावर गेले होते. तेथून परतल्यानंतर कयानी यांनी सैन्यातील काही बड्या अधिकाऱ्यांची बैठक बोलावून देशातील दिवसंेंदिवस खराब होत असलेल्या कायदा व सुव्यवस्था स्थितीवर तसेच राजकीय अस्थिरतेवर चर्चा केल्याचे समजते.
एकू णच पाकिस्तानमधील अस्थिर वातावरणाकडे बघता तेथील स्थिती हाताळण्यात झरदारी व गिलानी अक्षम असल्याचे अमेरिकन प्रशासनाचे मत आहे. इतकेच नाही तर स्वात खोऱ्यात तालिबान्यांनी जो नंगा नाच घालण्यास प्रारंभ केला तो बघता तसेच पाकि स्तानच्या अण्वस्त्रांवर आता तालिबानी व अल कैदाची नजर असल्याच्या वार्ता येत असल्याने अमेरिका चिंतीत झाली आहे. त्यामुळेच अमेरिकन प्रशासनाने ही शस्त्रास्त्रे दहशतवादी संघटनांच्या हाती लागू नयेत यासाठी कयानी यांचा प्यादा पुढे सरकविण्याचे निश्चित केले असावे, असे जाणकारांचे मत आहे.